Những người làm vườn có kinh nghiệm thường chôn luôn rác vào đất để cho nó tự hoai mục cho cây hấp thụ mà không cần ủ, vậy thì ủ rác làm gì? Chắc nó phải có điều gì khác biệt thì các nhà khoa học mới khuyên chúng ta nên ủ trước khi cho vào đất chứ? Vậy cùng Eco Việt Nam tìm hiểu nguyên lý khoa học, sự giống và khác của 2 phương pháp này nhé:
- Trực quan bằng mắt thường, ta thấy sau khi rác phân hủy có vẻ chúng đều ra phân bón, cũng màu nâu nâu, đen đen chứ chả khác gì mấy.
- Nguyên lý thì cũng là do vi khuẩn phân hủy rác hữu cơ, còn phân hủy thế nào thì sẽ phân tích ở phần khác nhau sau.
- Chúng đều không có mùi thối, chỉ khác là vùi vào đất thì mùi hương đó 1 là được đất hấp thụ, 2 là được đất che chở và 3 là nó khuếch tán ra không gian rộng nên hầu như không có mùi. Còn ủ không có mùi là do những chủng vi sinh đặc chủng tạo lên.
Đây chính là ưu điểm của phương pháp ủ rác bằng men vi sinh so với phương pháp chôn vào đất.
Ủ rác bằng men vi sinh sẽ phân giải phần lớn chất hóa học tồn dư trong rác như thuốc trừ cỏ, thuốc sâu, phân đạm ... thoát ra ở dạng khí đã được phân phân tách thành các nhóm chất chứ không giữ nguyên chất ban đầu. Các chất này dưới tác dụng của enzyme đậm đặc trong quá trình ủ mà bị phá hủy tách ra thành các chất đơn. Ví dụ rác có mùi NO2 hầu như không gây độc hại cho con người và môi trường ... Điều này với chôn trong đất, mật độ vi sinh không đủ cao để có thể tạo ra.
Quá trình ủ rác giúp chúng ta đánh giá chính xác chúng ta có đang ăn phải thực phẩm nhiễm chất độc không để còn tránh đối tượng bán thực phẩm đó cho chúng ta.
- Hạn chế nấm bệnh, tiêu diệt mầm sâu bệnh là ưu điểm đặc trưng của ủ rác trước khi bón cho cây. Nhờ lượng enzyme do vi sinh có lợi tiết ra đậm đặc nên nó ngăn cản các loại có hại khác công phá (Ức chế loại có hại). Trong khi chôn vào đất thì trong đất có vi sinh, có loại nấm nào chúng sẽ sử dụng loại đó để phân hủy. Tỉ lệ hên xui rất lớn vì có thể rác của bạn đang làm mồi cho các loại nấm bệnh phát triển.
- Cải tạo đất chính là ưu điểm tuyệt vời của ủ rác bằng vi sinh. Nước dịch rác không những chứa dinh dưỡng và còn chứa vi sinh và hàm lượng enzyme rất cao. Loại này khi cho vào đất là bổ sung luôn 1 lượng vi sinh và enzyme cực lớn cho đất, giúp đất phân hủy những chất hữu cơ (mùn) đang tồn trong đất thành phân cho cây hấp thụ. Trong khi chôn rác vào đất là dùng chính vi sinh và nấm địa phương nên bị hạn chế mặt này.
- Chất lượng phân tốt hơn - đương nhiên rồi - quá trình ủ được kích hoạt vi sinh lên mức cao nhất - vi sinh này là những loại đã được chọn lọc để phân hủy rác và tạo ra phân có chất lượng dinh dưỡng cao nhất. Trong khi chôn rác vào đất thì rất hên xui, tất cả các loại vi sinh trong đất khi tham gia vào quá trình hoai mục của rác là không được kiểm soát, nên chất lượng phân bón vì vậy cũng kém đi nhiều!
- Tiện dụng và chủ động trong quá trình trồng trọt: Đây là ưu điểm của sinh hoạt và tận dụng tối đa rác thải, dù chỉ có 1 nắm nhỏ, bạn cũng dễ dàng mở nắp thùng ném vào chứ không phải hì hụi leo mấy tầng cầu thang để đào đất và chôn.
- Dĩ nhiên, với những lợi ích khác biệt thì thường đi kèm theo chi phí, việc ủ rác sẽ mất chi phí (men vi sinh là chủ yếu) hàng tháng. Với các phương pháp thông thường chúng ta đang sử dụng, mỗi tháng sẽ tiêu tốn từ 50-60 nghìn đồng cho tiền men vi sinh. Còn với Eco Việt Nam, các sản phẩm vi sinh và thùng ủ được thiết kế và hướng dẫn sử dụng chi tiết, mỗi tháng chỉ cần phải chi khoảng 10 nghìn đồng cho mục tiêu sống xanh, tận dụng rác thải.
